Κυριακή του Ασώτου

Τη δεύτερη Κυριακή του Τριωδίου διαβάζεται στις Εκκλησίες η παραβολή του ασώτου υιού, την οποία αναφέρει στο Ευαγγέλιό του ο Λουκάς (ιε', 11-32), από την οποία η ημέρα αυτή έλαβε το όνομά της.

Η παραβολή  Στην παραβολή του Ασώτου ο Ιησούς Χριστός διδάσκει την αξία της συγχώρησης και το μεγαλείο της μετάνοιας, δύο από τους ακρογωνιαίους λίθους στη διδασκαλία της Εκκλησίας. Ο Λουκάς γράφει ότι κάποτε υπήρχε ένας πατέρας που είχε δύο γιους. Ο νεώτερος, κάποια στιγμή, ζήτησε το μερίδιο της κληρονομιάς του κι έφυγε σε μακρινές χώρες, όπου σπατάλησε την περιουσία του «ζων ασώτως». Τα χρήματα κάποτε τελείωσαν και στην περιοχή έπεσε μέγας λιμός. Αναγκάστηκε να γίνει χοιροβοσκός και να προσπαθεί να χορτάσει από τα ξυλοκέρατα, που έτρωγαν τα γουρούνια. Μέσα στη παραζάλη του θυμήθηκε την αρχοντική ζωή στο πατρικό σπίτι. Θυμήθηκε πως ακόμα και οι δούλοι του πατέρα του ζούσαν ασύγκριτα καλύτερη ζωή από τη δική του. Τότε πήρε τη μεγάλη απόφαση να γυρίσει στο σπίτι του και να ζητήσει από τον πατέρα του να τον συγχωρήσει και να τον προσλάβει ως δούλο του. Όμως, ο στοργικός πατέρας του τον δέχτηκε ως γιο του και τον περιποιήθηκε δεόντως, παρά τις διαμαρτυρίες του μεγάλου γιου του, γιατί «νεκρός ην και ανέζησε, και απολωλώς ην και ευρέθη».

Η «Εβδομάδα του Ασώτου»  Την εβδομάδα του Ασώτου (28 Φεβρουαρίου – 6 Μαρτίου 2021) γίνεται «κατάλυση στα πάντα» όλες τις ημέρες, εκτός της Τετάρτης και Παρασκευής, οπότε ακολουθείται αυστηρή νηστεία, όπως τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Την Πέμπτη αυτής της εβδομάδας (4 Μαρτίου 2021) υπάρχει το έθιμο της Τσικνοπέμπτης, κατά το οποίο καταναλώνονται αφειδώς κρεατικά, μέσα σε πανηγυρικό κλίμα. Την τελευταία ημέρα της εβδομάδας (2 Μαρτίου) τιμώνται οι ψυχές των τεθνεώτων, στο πρώτο από τα δύο Ψυχοσάββατα, που αναγνωρίζει η Ορθόδοξη Χριστιανική Εκκλησία.

Η παραβολή του ασώτου στην τέχνη  Η παραβολή του ασώτου υιού επηρέασε όχι μόνο τη διδασκαλία της Εκκλησίας, αλλά επίσης τη λογοτεχνία, τη μουσική και τη ζωγραφική.  Πίνακες με θέματα από την παραβολή του ασώτου έχουν φιλοτεχνήσει μεταξύ άλλων οι Ρέμπραντ («Η επιστροφή του Ασώτου Υιού», 1669), Άλμπρεχτ Ντίρερ («Ο Άσωτος Υιός», χαρακτικό του 1496), Εστεμπάν Μουρίγιο («H επιστροφή του Ασώτου Υιού», 1670), Γκουερτσίνο («H επιστροφή του Ασώτου Υιού», 1651), Λεονέλο Σπάντα («H επιστροφή του Ασώτου Υιού», 1611), Χέραρντ φαν Χόντχορστ («Ο Άσωτος Υιός», 1623), Πομπέο Μπατόνι («H επιστροφή του Ασώτου Υιού», 1773), Ζακ Τισό («Η Επιστροφή του Ασώτου», 1862).  Στη μουσική, σκηνικά έργα εμπνευσμένα από την παραβολή έχουν συνθέσει: ο Κλοντ Ντεμπισί την καντάτα «Ο Άσωτος Υιός» (1884), ο Σεργκέι Προκόφιεφ το μπαλέτο «Ο Άσωτος Υιός» (1929), o Χιούγκο Αλβέν το μπαλέτο «Ο Άσωτος Υιός» (1957) και ο Μπέντζαμιν Μπρίτεν την όπερα «Ο Άσωτος Υιός» (1968). Τραγούδια έχουν γράψει, μεταξύ άλλων, οι Rolling Stones («Prodigal Son»), Iron Maiden («Prodigal Son»), U2 («The First Time»), Bad Religion («The Prodigal Son»), Steel Pulse («Prodigal Son»), Νικ Κέιβ («The Good Son») και ο Νίκος Πορτοκάλογλου («Άσωτος Υιός»).  Στη λογοτεχνία, ποιήματα εμπνευσμένα από την παραβολή του ασώτου έχουν γράψει ο Ράντγιαρντ Κίπλινγκ και Ράινερ Μαρία Ρίλκε, ενώ αναφορές υπάρχουν στην κωμωδία του Σέξπιρ «Όπως σας αρέσει».