ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΚΟΥΒΑΣ (1962) ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΟΥΚΡΑΝΙΑΣ (2022)

ΚΟΥΒΑ.. Από τις 14 έως τις 27 Οκτωβρίου 1962, με την «Κρίση των πυραύλων της Κούβας», η ανθρωπότητα έφτασε στο χείλος της πυρηνικής καταστροφής και όλος ο πλανήτης έζησε επί 13 ημέρες έναν ασύλληπτο εφιάλτη εξαιτίας του αμεσότατου κινδύνου της πυρηνικής σύγκρουσης μεταξύ των ΗΠΑ και της ΕΣΣΔ.  Η κρίση ξέσπασε όταν σοβιετικοί πύραυλοι με πυρηνικές κεφαλές εγκαταστάθηκαν στην Κούβα ως απάντηση στην εγκατάσταση αμερικανικών πυρηνικών πυραύλων στην Αγγλία, την Ιταλία και την Τουρκία.  Οι 13 ημέρες που συγκλόνισαν τον κόσμο οδηγήθηκαν στο πέρας τους στις 27 Οκτωβρίου 1962, όταν ο Αμερικανός πρόεδρος Τζον Κένεντι και ο Σοβιετικός ηγέτης Νικίτα Χρουστσόφ συμφώνησαν η μεν ΕΣΣΔ να αποσύρει τους πυραύλους της από την Κούβα, οι δε ΗΠΑ να αποσύρουν τους δικούς τους από την Τουρκία και να εγγυηθούν την αποχή από κάθε στρατιωτική ενέργεια κατά της Κούβας. Μια συμφωνία που, όπως έδειξαν τα πράγματα, τηρήθηκε και από τις δύο πλευρές. 

ΟΥΚΡΑΝΙΑ.. Σήμερα, η ιστορία επαναλαμβάνεται και πάλι (ως τραγωδία) με «μήλο της έριδος» την Ουκρανία στη θέση της Κούβας, και με τους ρόλους των πρωταγωνιστών αντεστραμμένους: Τότε αμυνόμενες ήταν οι Ηνωμένες Πολιτείες και επιτιθέμενη η Σοβιετική Ρωσία. Σήμερα αμυνόμενη είναι η μετα-σοβιετική Ρωσία του Πούτιν και επιτιθέμενες οι Ηνωμένες Πολιτείες. Πρόκειται για δύο κρίσεις με παρεμφερή χαρακτηριστικά...  

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ.. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης ακολούθησε η επιβολή της κυριαρχίας του Μπόρις Γιέλτσιν..  Η ρωσική αυτοκρατορία κατακερματίστηκε όταν το ένα μετά το άλλο τα κομμάτια της ανεξαρτητοποιήθηκαν και μετατράπηκαν σε προσωπικά φέουδα των τέως ηγετικών στελεχών του κομμουνιστικού καθεστώτος, με αποτέλεσμα να παραμένει σε ρωσικά χέρια ένα μόνο μέρος, με τη μορφή της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Σε όλη τη δεκαετία του 2000, οι ΗΠΑ άρχισαν  να απορροφούν στο ΝΑΤΟ τις πρώην χώρες της ανατολικής Ευρώπης, από την Βουλγαρία στα νότια μέχρι τις βαλτικές χώρες (Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία) στα βόρεια, σχηματίζοντας μια ζώνη «δυτικής ασφάλειας» σε όλη την έκταση των νέων ευρωπαϊκών συνόρων της Ρωσίας, με την Ουκρανία να παραμένει η τελευταία προς ενσωμάτωση από τις πρώην ανατολικο-ευρωπαϊκές χώρες. Αυτός ο πολιορκητικός κλοιός γύρω από τη Ρωσία, από την Μαύρη Θάλασσα μέχρι την Βαλτική, εμφανίζει μόνο μία ρωγμή, την Ουκρανία. Μια Ουκρανία που αν εντάσσονταν στο ΝΑΤΟ θα ολοκλήρωνε την πολιορκία της Ρωσίας από το ΝΑΤΟ. Κι αυτό η Ρωσία είναι αδύνατο να το επιτρέψει ανεξαρτήτως τιμήματος για κρίσιμους γεωπολιτικούς λόγους. Το 2000, η άνοδος του Βλαντιμίρ Πούτιν στην εξουσία, δημιούργησε μια πολύ διαφορετική Ρωσία από εκείνη της δεκαετίας του 1990. Με βασικό εργαλείο τις μυστικές υπηρεσίες πληροφοριών, του μοναδικού θεσμού που δεν έπαψε ποτέ να λειτουργεί στη ρωσική αυτοκρατορία (τσαρική και κομμουνιστική), ο Πούτιν άρχισε την διαδικασία αποκατάστασης της ρωσικής ισχύος. 

Έτσι σήμερα οι Ηνωμένες Πολιτείες αποσκοπούν στην ολοκλήρωση της περικύκλωσης,  και η Ρωσία του Πούτιν επιδιώκει να την αποφύγει, με αποτέλεσμα η Ουκρανία (εξαιτίας της κατάρας της γεωγραφικής της θέσης) να αποτελεί κλειδί τόσο για τη ρωσική ασφάλεια κατά την αντίληψη του Πούτιν, όσο και για την ασφάλεια της Ευρώπης κατά την αντίληψη των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ.

Για την κατανόηση της σημερινής κατάστασης θα πρέπει να έχουμε πάντα κατά νου κάποιες φράσεις, από τον Θουκυδίδη... <<< Στις ανθρώπινες σχέσεις, τα νομικά επιχειρήματα  έχουν αξία όταν εκείνοι που τα επικαλούνται είναι περίπου ισόπαλοι σε δύναμη..  Αντίθετα, ο ισχυρός επιβάλλει ό,τι του επιτρέπει η δύναμή του και ο αδύναμος υποχωρεί όσο του το επιβάλλει η αδυναμία του>>>.