Ελία Καζάν 1909 – 2003

Ελληνικής καταγωγής σκηνοθέτης και ηθοποιός, με σημαντική καριέρα στο Χόλιγουντ. Ο Ελία Καζάν (Elia Kazan) γεννήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 1909 στην Κωνσταντινούπολη και το πραγματικό όνομά του ήταν Ηλίας Καζαντζόγλου. Σε ηλικία τεσσάρων ετών μετανάστευσε με τους γονείς του, αρχικώς στη Γερμανία και στη συνέχεια στις ΗΠΑ
.

Αποφοίτησε από το τμήμα υποκριτικής του πανεπιστημίου Γέιλ και συνέχισε τις σπουδές του στο Γκρουπ Θίατερ του Λι Στράσμπεργκ. Η πλούσια καριέρα του άρχισε στη δεκαετία του ’30 και το αστέρι του έλαμψε με μεγάλα θεατρικά έργα στο Μπρόντγουεϊ και κινηματογραφικές επιτυχίες στο Χόλιγουντ.

Το 1937, έπειτα από μία ήδη επιτυχημένη πορεία ως ηθοποιός, πέρασε και πίσω από τις κάμερες, ως σκηνοθέτης. Βραβεύθηκε με Όσκαρ για τη «Συμφωνία Κυρίων» (1947) και «Το Λιμάνι της Αγωνίας» (1954), ενώ το 1999 τιμήθηκε για το σύνολο της προσφοράς του στην 7η Τέχνη (1999). Στις μεγάλες επιτυχίες του περιλαμβάνονται, επίσης, οι ταινίες «Λεωφορείον ο Πόθος» (1951), «Ανατολικά της Εδέμ» (1955) και «Αμέρικα, Αμέρικα» (1963).

Στην ιστορία της τέχνης καταγράφονται, ακόμα, οι σκηνοθετικές του προσεγγίσεις στο θεατρικό σανίδι, σε έργα όπως «Λεωφορείον ο Πόθος», «Ο θάνατος του Εμποράκου» και «Λυσσασμένη Γάτα».

Το 1948 υπήρξε συνιδρυτής του περίφημου «Actor’s Studio» στη Νέα Υόρκη, ενός πρότυπου εργαστηρίου για νέους ηθοποιούς, που κατά καιρούς φιλοξένησε πολλά ανερχόμενα αστέρια κι έγινε πνευματικό λίκνο του θεατρικού κόσμου στην Αμερική.

Ωστόσο, ο Ελία Καζάν αμαύρωσε την εικόνα του, όταν το 1952 κατέθεσε στην Επιτροπή Αντιαμερικανικών Υποθέσεων του Γερουσιαστή ΜακΚάρθι, όπου κατονόμασε καλλιτέχνες (και όχι μόνο), που πίστευε ότι ήταν μέλη του Αμερικανικού Κομμουνιστικού Κόμματος.

Πέθανε στις 28 Σεπτεμβρίου του 2003, στη Νέα Υόρκη.