Μεγάλη Δευτέρα

Η Εκκλησία θυμάται τον Ιωσήφ τον Πάγκαλο και το γεγονός της άκαρπης συκιάς που ξεράθηκε, όταν ο Κύριος την καταράστηκε. Το βράδυ στις Εκκλησίες ψάλλεται ο όρθρος της Μεγάλης Τρίτης, όπου στην υμνολογία κυριαρχεί η Παραβολή των 10 Παρθένων
(Ιδού ο Νυμφίος έρχεται, Τον νυμφώνα σου βλέπω).

Η Βασιλεία των Ουρανών, μας λέει ο Ιησούς, μοιάζει με την παραβολή των 10 Παρθένων. Η ιστορία τους εν τάχει: Πέντε φρόνιμες και πέντε μωρές παρθένοι περιμένουν το Νυμφίο (γαμπρό) να έλθει να παραλάβει τη νύφη. Οι φρόνιμες παίρνουν μαζί με τα αναμμένα λυχνάρια τους και λάδι, όχι όμως και οι μωρές. Ο νυμφίος, όμως, αργεί, οι παρθένες νυστάζουν και κοιμούνται. Όταν ακούγεται η φωνή «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται», οι μωρές παρθένες ψάχνουν να βρουν λάδι για να ανάψουν τα σβησμένα λυχνάρια τους, αργοπορούν και μένουν έξω από το γάμο, δηλαδή «εκτός νυμφώνος».

Ευαγγέλιο (Κατά Ματθαίον κβ’ 15 - κγ’ 39)

Έπειτα από τη «μετά βαΐων και κλάδων» είσοδο του Χριστού στα Ιεροσόλυμα και την απήχηση των λόγων του στο λαό, οι Αρχιερείς και Φαρισαίοι αποφασίζουν να παγιδεύσουν τον Ιησού με συζήτηση. Ο Κύριος τους αποστομώνει και ελέγχει την υποκρισία των Φαρισαίων. Το κατηγορητήριό του ξεκινά με τις φράσεις: «Ουαί υμίν, Γραμματείς και Φαρισαίοι υποκριταί...»

Ρήσεις από το Ευαγγέλιο και την υμνολογία της ημέρας, που χρησιμοποιούμε στον καθημερινό μας λόγο:

• «Αποδότε ουν, τα Καίσαρος Καίσαρι και τα του Θεού τω Θεώ».
• «Αγαπήσεις τον πλησίον σου ως σεαυτόν». (Από τους ακρογωνιαίους λίθους της χριστιανικής διδασκαλίας)
• «Ουαί υμίν Γραμματείς και Φαρισαίοι υποκριταί, οι διυλίζοντες τον κώνωπα, την δε κάμηλον καταπίνοντες».
• «Μη μείνωμεν έξω του νυμφώνος Χριστού» («μένω εκτός του νυμφώνος» είναι η έκφραση που χρησιμοποιούμε σήμερα).

Λαογραφία

Σε πολλά μέρη είναι γνωστό για την εβδομάδα των Παθών ένα επιγραμματικό στιχούργημα, με διάφορες κατά τόπους παραλλαγές:

Μεγάλη Δευτέρα - μεγάλη μαχαίρα
Μεγάλη Τρίτη - μεγάλη λύπη
Μεγάλη Τετάρτη - ο Χριστός εχάθη
Μεγάλη Πέμπτη - ο Χριστός ευρέθη
Μεγάλη Παρασκευή - ο Χριστός στο καρφί
Μεγάλο Σάββατο - ο Χριστός στον τάφο
Μεγάλη Κυριακή - μπαμ απο δω, μπαμ απο κει, 
τρων' αρχόντοι και φτωχοί.

Από τη Μεγάλη Δευτέρα οι Κερκυραίες νοικοκυρές αρχίζουν τις προετοιμασίες και την παρασκευή των παραδοσιακών κερκυραϊκών τσουρεκιών «φογάτσα» και «κολομπίνα», και τα δυο ενετικής προέλευσης.Η «φογάτσα» είναι το πασχαλινό ψωμί της Κέρκυρας. Είναι στρογγυλό και για την παρασκευή τους απαιτούνται όλα σχεδόν τα υλικά ενός απλού τσουρεκιού, αβγά, γάλα, ζάχαρη, βούτυρο, αλεύρι, μαγιά, βανίλια και ξύσμα πορτοκαλιού με τη διαφορά όμως να έγκειται ότι στη συνταγή προστίθεται το παραδοσιακό κερκυραϊκό λικέρ, κουμ κουάτ με κομματάκια από γλυκό του κουταλιού κουμ κουάτ. Η «κολομπίνα» παράγεται από τα ίδια σχεδόν υλικά αλλά έχει σχήμα πλεξούδας ή περιστεριού. Στολίζεται με ένα κόκκινο αβγό αλλά και ένα φτερό.